Mikrobiyal yağ üretiminde gül yağı atık materyalinin kullanılabilirliğinin araştırılması

Abstract

Ülkemiz gül üretiminde öncü ülkeler arasında yer almakta olup gül yağı ve gül suyu çıkarıldıktan sonra artan posa çevreye bırakılmakta ve ekonomik olarak değerlendirilememektedir. Yüksek miktarda ortaya çıkan gül posasının hem çevre kirliliğine sebep olmaktan çıkması hem de ülke ekonomisine ucuz ve çevreci bir yakıt olan biyodizel üretimine bir katkı sağlaması amacıyla bu çalışmada karbon kaynağı olarak atık gül posası içeren besiyerlerinde mayalar yardımıyla mikrobiyal yağ üretilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada teste alınan 162 maya izolatının atık gül posası içeren Yeast extract peptone dekstroz agarda gelişip gelişmediği incelenmiş ve bu ortamda gelişen mayalarda lipid birikimi Sudan Black B boyama yöntemiyle belirlenmiştir. Seçilen izolatlar 26S rDNA’nın D1/D2 bölgesi NL1 ve NL2 primerleri kullanılarak dizi analizi ile tanımlanmıştır. Atık gül posası içeren besi ortamında % lipid oranı 3,5’dan yüksek olan altı maya izolatı (W. subpelliculosus-6, C. albicans-7, Y. lipolytica-18, Y. lipolytica-48, P. anomola-141 ve K. marxianus-155) seçilerek optimizasyon çalışmalarına geçilmiştir. İlk önce atık gül posasının su ve asit ile ön muamelesinin % lipid verimine etkisi belirlenmiştir. Daha sonra sıcaklık, inokulum yaşı ve inokulum hacminin optimizasyonu Box Behnken deney tasarımı yöntemi ile belirlenmiştir. Validasyon çalışmalarından sonra elde edilen lipidin yağ asidi analizleri GC-MS cihazı ile yapılmıştır. Atık gül posasının kullanıldığı çalışmada en yüksek yağ verimi; W. subpelliculosus-6 ile 35ºC de 38 saatlik kültür ve %25 inokulum hacminde asitle muamele edilen atık gül posasında % 45 oranında elde edilmiştir. W. subpelliculosus-6 ile ilk kez bu çalışmada lipid üretilmiştir. Üretilen yağ asidi profili ise %45 palmitik asit, %42,62 stearik asit ve %7,38 oleik asit olup yağ asit bileşimi bitkisel yağ asitlerine benzemektedir. Bu nedenle de biyodizel üretimi için uygun bir materyal olarak düşünülebilir.