| dc.description.abstract | Bu araştırmada A2 alanda T zaman süresi içinde olan N olgunun yer-zaman kümelenmesini ortaya çıkarmak amacıyla geliştirilmiş Knox, Mantel 1-2 David-Barton yöntemleri rastgele, koşullu-rastgele olarak türetilmiş ve doğal verilerde etkinlikleri denenmiştir. Bu üç yöntem tüm mümkün çiftler arasındaki aralıkların yer-zamandaki davranışları- nın rastgelelik koşullarına uygunluğunu araştırmaktadır. David-Barton ve Mantel 1 yöntemleri kümelenme test istatistiği z'nin =0.01 düzeyinde SND'a uygunluğu Kolmogorov-Smirnow testi ile kanıtlanmıştır. Knox yönteminde verilerin yer-zaman kümelenmesi analizi için 1/29, 1/59, 2/29, 2/59 kısıtlamalarına göre değişimleri araştırılmış- tır. Knox yönteminde rastgele veriler setinde iki yer-zaman çiftinin kümenleme olarak kabul edildiği 2/59 kısıtlamasının en iyi yer ve zaman ayırımı ölçütü olduğu saptanmıştır. r=2,3,4,5,.....,8 koşullu veriyi içeren 100 lük veri setle- rinde Knox yöntemi %100'e ulaşan önemli z test istatistiği değerleri verirken, Mantel 1 yöntemi %13 önemlilik oranı vermiş, David-Barton yöntemi ise duyarlılığını gittikçe kaybederek merkezde toplanma eğili- mi göstermiş ve +1.96 değerlerinin dışına düşen z değeri vermemiştir. Mantel 2 yöntemi, ek sabitlerin değişimine göre çok farklı ve büyük önemlilikte z test istatistiği değerleri vermiştir. Diyarbakır 1970-1979 yılları arasında saptanan 90 Lösemi ve 174 Lenfoma verilerinin her üç yönteme göre analizinde önemli yer- zaman kümelenmesine rastlanamamıştır. Yalnız Knox yönteminin 1/29 ve 1/59 kısıtlamasında Lösemi verilerinde 0.01[P[0.05 düzeyinde önemli kümelenme saptanmıştır. Bu sonucun, en iyi ayırım ölçütü olarak ele alınan 2/59 kısıtında görülmemesi nedeniyle kümelenme dikkate alınma- mıştır. Böylece Diyarbakır'da 1970-1979 yılları arasında Lösemi ve Lenfoma hastalıklarının bir yer-zaman kümelenmesi göstermediği, hasta- ların rastgelelik koşullarına göre oluştuğu ve salgın niteliğinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Toplumda seyrek olarak görülen kimi hastalıkların yer-zaman kümelenmesi analizlerinin yapılmasında Knox yöntemi 2/59 kısıtlaması ile kullanılabileceği ortaya konmuştur. | en_US |
