| dc.description.abstract | 1981’de ilk oyunu ‘’Limon’’ ’u yazan Memet Baydur Türkiye’de ünlenen, geçen yıllar içinde de ürettikleriyle ünü daha da perçinlenen bir oyun yazarıdır. Baydur örgütlü devlet baskısının Türkiye’de son derece etkili olduğu bir dönemde oyun yazmaya başlamıştır. Bu dönem yozlaşmış, arabesk yaşamın hakim olduğu suskun ve bıkkın bir dönemdir. Baydur’un oyunlarındaki oyun kişileri sözkonusu dönemin tanıklarıdır. Bu kişiler 1980’ler ve 90’lar Türkiye’sindeki somut koşullardan kendilerini soyutlayarak ya da pamuk ipliğine bağlı bir ilişki içinde izleyici-okuyucu karşısına sözkonusu baskının birer anlatım aracı olarak çıkarlar ve bu döneme ilişkin ifadelerini anlatılarla desteklerler. Sözkonusu olaylar geçmişte, başka yerde yaşanmış, olup bitmiştir. Anlatma eylemi ise şimdi ve burada olmaktadır. Fakat her geçmiş hakkında konuşma bir anlatı oluşturmamaktadır. Bir anlatının oluşabilmesi için, anlatılan kişi veya kişiler belli bir zaman ve uzam içinde yer alabilmeli ve anlatı bunların her birinin değişimine ilişkin olmalıdır. Memet Baydur, oyunlarındaki oyun kişilerini, sözkonusu dönemin tanıkları yaparken pek çok ‘’anlatı’’ ya başvurmuştur. Bu anlatılar olayların ayrıntılı bir biçimde aktarılmasını, olay kişilerinin geçmişlerinin aydınlatılmasını, pek çok teknik problemin ortadan kaldırılmasını mümkün kılmıştır. Aynı zamanda incelenen sözkonusu anlatılar metinden farklı okumalar-anlamlar üretilmesini, seyirci ve oyun kişilerinin uzak açı kazanmasını ya da özdeşleşmesini, estetik açıdan oyunun güzelleşmesini ve böylelikle olaylar örgüsünün bütünlüklü bir yapı içinde aktarılmasını sağlamıştır. Elinizde bulunan bu çalışma bir giriş,iki yöntem,üç bulgular- yorum ve bir sonuç bölümünden oluşmaktadır.Giriş bölümünde tezin amacı ve yönelimleri açıklanmıştır. Yöntem bülümünde dram sanatı ve anlatı birlikteliği, anlatıların dram sanatı içindeki ölçütleri ve işlevleri incelenmiştir. Çalışmanın bulgular ve yorum bölümünde Memet Baydur’un Limon, Yalnızlığın Oyuncakları, Kadın İstasyonu, Cumhuriyet Kızı, Yangın Yerinde Orkideler, Sevgi Ayakları, Çin Kelebeği adlı oyunlarındaki anlatılar Teknik işlev başlığı altında, Elma Hırsızları, Yalancının Resmi, Düdüklüde Kıymalı Bamya, Vladimir Komarov, Yangın Yerinde Orkideler adlı oyunlarındaki anlatılar Estetik İşlev başlığı altında, Kutu Kutu, Aşk, Maskeli Süvari, Limon, Cumhuriyet Kızı, Kuşluk Zamanı adlı oyunlarındaki anlatılarsa İdeolojik İşlev başlığı altında incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde ise yukarıda kısaca bahsedilmiş olan anlatı sanatı ve dram sanatı birlikteliğinden yola çıkılarak, Memet Baydur’un oyunlarında anlatı başlığı altında incelenen tüm anlatıların oyunlara işlevsel olarak neler kattıkları belirtilmiştir. Bu çalışmada Memet Baydur’un oyunlarında incelenen anlatıların; hangi teknik , estetik ve ideolojik işlevleri yerine getirdiği incelenmiştir. | en_US |
