Televizyon reklamlarında çocuk kullanımının yasal ve ahlaki yönleri : -içerik analizi uygulaması -

Abstract

Reklam sektörü açısından belirli konular günümüzde gerek sektör toplantılarında, gerek seminerlerde ve gerek gazete-dergi köşelerinde tartışılmaktadır. Çocukların reklamda kullanılması ve reklamın çocuklar üzerindeki etkileri konuları da bu tartışmalardan bazılarıdır. Bunun yanı sıra reklamcının, reklamverenin konu içerisindeki sorumluluklarının nerede başlayıp nerede biteceği ve çerçevesi ayrıca tartışılmaktadır. Çocukların zihinsel, duygusal, fiziksel, toplumsal ve ahlaki gelişmelerinin sağlıklı bir yapıda olması konusu reklamla da ilintilidir. Reklam da toplumda sosyo- ekonomik yapıyı oluşturan sektörel ve bilimsel parçalardan biri olduğuna göre, onun da belirli yükümlülük ve sorumlulukları vardır. Reklamın bu sorumluluğunun uygulayıcı reklamcı ve reklamverendir. Çocuklar, hayal kurmak, kendilerini birileriyle özdeşleştirmek, anne ve babaya isteklerini yaptırmak, hergün değişik oyuncak istemek gibi şeylerden hoşlanırlar ve bunları yapmalarına da genellikle izin verilir. Reklam, çocuğa, uygun iletişim beceri ve tutumlarını öğrettiği gibi, hayal kurmak için materyal de sağlar. Ancak, çocuğun gerek hayal kurarken gerek diğer isteklerinde duygusal ya da fiziksel olarak zarar görmesinin olası olduğu durumlardaharekete geçilir, önlemler alınır. Çocuklar, birçok Avrupa ülkesi ile Amerika Birleşik Devletleri'nde sınırlayıcı kurallar ışığında reklamlarda kullanılır ve çocuğa yönelik reklamlar bu ilkeler sınırında yapılır. Ülkemizde de son yıllarda yapılan çalışmalar ve kabul edilen uluslararası ilkeler ışığında, çocukların reklamda kullanılması ve çocuklara yönelik reklamlarda gözetilmesi gereken unsurlar ile ilgili sınırlılıklar getirilmiştir. Çocuk ve reklam ilişkisini ortaya koyan yasalar, yönetmelikler ve ilkeler, düzenleyici rollerinin yanı sıra, reklam dünyasına da (gerek reklamı yapan gerek yaptıran kişilere), çeşitli sorumluluklar yüklemektedir. Bu kurallar sosyal sorumluluk anlayışının birer parçaları olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüm bu konuların yer aldığı tezin son kısmında, televizyon reklamlarında çocuk kullanımının yasal ve ahlaki yönlerini kapsayan bir içerik analizi araştırması yer almaktadır.