Second Life sanal yaşam dünyasında kendini sunum davranışlarının belirlenmesinde etnografik bir yaklaşım

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, sanal yaşam dünyası Second Life üyelerinin sanal ortamda kendilerini sunma tercihleri ile fiziksel (gerçek) dünyadaki kendini sunma tercihleri arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda Second Life sanal yaşam dünyasının genel özellikleri ve kullanıcıların sanal yaşam tarzını belirleme düşüncesiyle SL kullanıcılarıyla görüşmeler yapılmış ve katılımlı sanal gözlemle veriler toplanmıştır. Araştırmada Second Life sanal yaşam dünyası kullanıcılarının çevrimiçi ve yüz yüze ortamlarda kendini sunum davranışlarının belirlenmesi ve böylece bu iki ortam arasındaki farkların ortaya koyulması amacıyla sanal etnografya yöntemi işe koşulmuştur. Second Life kendisine özgü ekonomisi, kültürel yapısı, değer sistemi, iletişim modları, kullanıcılar arasında etkilişime izine veren teknolojik donanımı ve kullanıcılar tarafından oluşturulan avatarları ile sanal bir sosyal sistem olması nedeniyle en uygun desenin sanal etnografya olduğu düşünülmüştür. Araştırmacı, Second Life'ta bir avatar oluşturup, bu dünyada yaşamaya başladığı tarihten itibaren, araştırma amaçları doğrultusunda bazı kullanıcıları daha yakından gözlemlemiştir. Bu kişilerden daha zengin veri toplayacağına inanan araştırmacı, onlarla zaman geçirerek çeşitli durum ve bağlamlardaki duygu ve davranışlarına şahit olmuştur. Çalışmada araştırma sorularına cevap bulabilmek için 6 kişi ile SL'ta çevrimiçi görüşme; 6 kişi ile yaşadıkları şehirlere gidilerek yüzyüze görüşme olmak üzere toplam 12 kişi ile görüşme yapılmıştır. Kendini sunum davranışları ortaya koyan ipuçları kullanıcıların avatarları aracılığıyla yansıttığı tutum, tavır, davranış, görünüm, yazılı ve sesli ifadeler, giyinme tarzı ve profil bilgilerinde aranmıştır.Araştırmada veriler tümevarım analizi kullanılarak yorumlanmıştır. Tümevarım analizinde yüz yüze ve çevrimiçi görüşme verileri ve gözlem verilerinden yararlanılmıştır. Second Life'ta kendini sunum davranışlarının belirlenmesi açısından incelendiğinde; kullanıcıların en fazla kendini sevdirme, kendini farklı tanıtma kendin hakkında bilgi verme, örnek olma, yardımcı olma gibi kendini tanıtmaya yönelik kendini sunum davranışları; kendini tanımlarken dikkatli olma, kendi hakkında az bilgi verme ve sessiz kalma gibi kendini korumaya yönelik kendini sunum davranışları ve olumsuz izlenim oluşturmaktan kaçınma gibi kendini sunum davranışları sergiledikleri görülmüştür.