İşletmelerde yetki ve yetki devrindeki yetersizliklerin işletme başarısına olumsuz etkilerinin incelenmesi : Kütahya Porselen Sanayii A.Ş. de bir uygulama

Abstract

Yetki, yöneticinin saptanan örgütsel amaçlara erişmede gereken işleri başkalarından isteme hakkını tanımlamaktadır. Bu hakkın kullanılması iki veya daha fazla kimsenin varlığını gerektirmektedir. Yetkinin kaynağı konusunda günümüzde farklı görüş ve yaklaşımlar vardır. Bir yöneticinin yetkisi yasal olarak işgal ettiği makama bağlı olabileceği gibi ast ve/veya ast grubunu, sözkonusu yetkiyi kabülüne de bağlı bir olgudur. Yetki, görevle birlikte ortaya çıkar ve işin niteliğine göre değişir. Bir örgütte bilinçli biçimde tasarlanan yetki ilişkileri yanında, örgütün temel yapısından kaynaklanan ve bir ölçüde kontrol altına alınabilen sayısız yetki ilişkileri vardır. Bu ilişkilerin yürütülmesi etkin bir koordinasyon faaliyetini gerektirmektedir. Bir örgütün varlığını sürdürebilmesi çoğu kez çoğu kez yetkinin belli bir kısmını alt kademelere devredilmesini gerektirmektedir. Bu, özellikle örgütün büyümesi ve faaliyet hacminin artmasıyla birlikte daha fazla göze çarpmaktadır. Çünkü görevin etkin bir sonuca ulaşabilmesi için kişinin kapasitesi sınırlıdır, başkalarının yardımına ihtiyacı vardır. Tanım olarak yetki göçerimi, görevle ilgili yetki ve sorumlulukları bir kesimin alt kademelere göçerimi ya da, karar verme , davranma, yürütme kontrol etme ve örgüt amacına ulaştırmak için, başkalarının eylemlerini ve davranışlarını isteme gibi hakları kullanmak hususunda astlara izin verilmesidir. Ast-üst arasındaki bu türlü ilişki, karşılıklı ve sürekli bir bağımlılık yaratmaktadır. Ayrıca yetki genel olarak karar alınması gereken en yakın kademeye devredilmektedir. Yetki devrinde öncelikle devre konu olacak görevlerin belirlenmesi ve buna ait yetki ve sorumluluğun denk olarak dağıtılması ve kontrolünün sağlannması gerekmektedir. Hiçbir zaman yetki ve sorumluluk, biri diğerinden fazla ya da az olmamalıdır. Ayrıca bir görevde birden çok kişiye sorumluluk nasıl beklenmiyorsa, varolan sorumluluğun da tümden devredilmesi beklenemez. Ne var ki, yetki devrine gerek kişilerin psikolojik yapılarından, gerek örgütün yapısal niteliğinden, gerekse örgütün bulunduğu çevre ve işin niteliğine bağlı nedenlerden dolayı gidilmemektedir. Yetki devrinde bir çok yetersizliklerle karşılaşılması sözkonusudur. Bu özellikle örgütün büyümesiyle birlikte daha fazla