Sanayi işletmelerinde stokların yönetimi ve Makina Takım Endüstrisi A.Ş.'de bir uygulama

Abstract

Günümüzde işletmeler faaliyetlerini aksatmadan yürütebilmek için sermayelerini iyi kullanmak zorundadırlar. İşletme sermayesi işletmelerin tam kapasite ile çalışabilmeleri, üretime kesintisiz devam edebilmeleri gibi açılardan önem taşımaktadır. İşletme sermayesi kalemlerinden stoklar, diğer kalemlere nazaran paraya dönüşme kabiliyeti en az olanıdır. Stoklar işletme sermayesi içinde önemli bir orana sahiptir. Üretim faaliyetinin düzeni olarak sürdürülebilmesi, talebin zamanında karşılanması, ilerde ortaya çıkabilecek fiyat artışları, gerektiğinde istenilen malın bulunamama endişesi gibi nedenler yanında, elde bulundurulan stoklara ilişkin maliyetlerin söz konusu olması, ne zaman ve ne miktarda stok bulundurulacağı konusunda bir kararı yani bir stok politikasının belirlenmesini gerektirmektedir. İşletme sermayesinde büyük paya sahip olan stokların iyi bir stok politikasıyla, stok tutmanın gerektirdiği risk ve giderler ile stok bulundurmanın sağlıyacağı fayda arasında denge kurulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla işletme sermayesinin tanım ve işletmeler açısından önemi hakkında bilgi verildikten sonra stok kavramı ve stoklara ilişkin tanımlar ve açıklamalar yapılmış, stokların işletmelere sağladıkları faydalar açıklanmış, ayrıca problemin değişkenleri; talep durumu, tedarik durumu ve stoklara ilişkin maliyetler ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. Stok denetim modellerinin temel niteliğinde olanlar örnekler yardımıyla ele alınmıştır. (E.S.M.) modeli ve çeşitli durumları açıklanmıştır. Bu incelemede stok denetim modelleri, problemin değişkenlerine ait verilerin, deterministik veya olasılıklı tahmin edilebilir olmasına bağlı olarak ''Deterministik ve Olasılıklı'' modeller olarak iki ana grupta toplanmıştır. Daha sonra enflasyon ortamında stok modellerinin nasıl kullanılabileceği ve değişkenlerin enflasyon ortamında nasıl etkilendikleri açıklanmıştır.