Bir üretim işletmesinde doğrusal programlama yöntemiyle üretim planlaması

Abstract

İşletmenin ana sorunlarından biri de üretimin arttırılması ve kıt kaynakların, işletme amacına uygun olarak en verimli bir biçimde kullanılmasının sağlanmasıdır. Bunun için özellikle ikinci Dünya Savaşından sonra, matematiksel teknikler geliştirilmiştir. Bu teknikler arasında Doğrusal Programlama önemli yer tutmaktadır. Çünkü değişik alanlardaki, birçok işletmenin sorununda başarıyla uygulanmış ve yararlı sonuçlar alınmıştır. Bu araştırmada, işletmelerde üretim için vazgeçilmez bir fonksiyon olan ve gün geçtikçe önemi ve gerekliliği daha çok hissedilen üretim planlaması ve kontrolü faaliyetlerinin daha etkin bir düzeyde devamlılığının sağlanabilmesi için, uygulamaya dönük Doğrusal Programlama yaklaşımı denemesi yapılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Doğrusal Programlama tekniğinin planlamasına aracı olarak kullanılmasının sağladığı yararları, SÖKSA (Sinop Örme ve Konfeksiyon Sanayisi) işletmesinde yapılan bir uygulamayla ortaya koymuştur. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Üretim Planlama ve Kontrol Süreci ve ikinci bölümde Ana Üretim Planlamasında Karar modelleri, Doğrusal Programlama uygulama alanları incelenmiştir. Üçüncü bölümde Doğrusal Programlama tekniğinin SÖKSA işletmesinde yapılan uygulama alanları ele alınmıştır. Konfeksiyonda 6 değişik ürün, sekiz ana üniteden geçerek üretilmektedir. Aylak kapasite, minimuma indirerek mevcut şartlar altında karı maksimize edecek yıllık üretim planını bulmak için, ürünlerin satış sınırları olan ve olmayan iki Doğrusal Programlama modeli hazırlanmıştır. Model 1 ve 2'nin verdiği üretim değeri 1995 yılı ile karşılaştırılarak, varılan sonuçların tutarlılığı araştırılmıştır. Ayrıca yıllık konfeksiyon çalışma saatinin arttırılmasının yolları araştırılmış, bunun her iki modelde toplam üretim ve kara etkisi incelenmiştir. Son kısımda modeldeki değişmelerin optimal çözüme etkisi araştırılmış, genel bir değerlendirilmeyle sonuç ve uygulamanın başarıya ulaşması için işletmece alınması gerekli tedbirler sıralanmıştır.