Türk gelir vergisinin ticari kazanca ilişkin hükümlerinin yeniden gözden geçirilmesi

Abstract

Vergiler kamu harcamalarına finansmanında kullanılan en önemli gelir kaynağıdır. Kamu hizmetlerinin gerektirdiği harcamaların finansmanının sağlanması vergi sisteminin temel fonksiyonu olmakla birlikte, tek fonksiyonu değildir. Tasarrufların ve sermaye birikiminin artırılması yoluyla ekonomik büyümenin teşvik edilmesi, vergi yükünün dağıtılmasında ödeme gücünün göz önünde bulundurulması suretiyle gelir dağılımının daha adil hale getirilmesi de vergi sisteminden beklenen diğer önemli fonksiyonlardır. Gelir Vergisi de vergi sisteminin bir parçası olduğu için yukarıda sayılan fonksiyonlardan her birini yerine getirmesi arzu edilmektedir. Ancak vergi oranlarının aşırı derecede yüksek olması, hayat standardı, götürü vergi gibi tahmini yöntemlere yer verilmesi, vergilemede ödeme gücünün göz önünde bulundurulması ve vergi kaybının önlenememesi gibi nedenlerle kendisinden beklenen fonksiyonları tam olarak yerine getirememektedir. Gelir Vergisi hasılatı kanunda sayılan yedi tip kazanç ve irat unsurundan elde edilmekte, bunlar içerisinde ticari kazançlardan elde edilen hasılatın payı %25'i bulmaktadır. Gelir Vergisinin gerek mevzuat ve gerekse vergi idaresi yönünden etkinliğinin kaybolmasında, ticari kazancı düzenleyen hükümlerin de etkisi büyüktür. Hayat standardı ve götürü usul bunun güncel örnekleridir. Devletin gelir ihtiyacının adil olarak sağlayabilmesi için ticari kazançlara ilişkin hükümlerin de bu sistemin bir parçası olarak yeniden gözden giçirilmesinde yarar vardır. Bu nedenle, bu çalışmada ticari kazançlara ilişkin hükümler yeniden gözden geçirilmiştir.