Yönetimler arası bağışlar ve Türkiye'de merkezi yönetimce belediyelere verilen bağışlar

Abstract

Günümüzde Türkiye'de, yerel yönetimlerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden aldıkları paylarla ve kendi gelirleriyle, sunmakla yükümlü oldukları hizmetleri finanse etmelerinin gittikçe zorlaştığı sıkça dile getirilen bir olgudur. Dolayısıyla, yerel yönetimler ya borçlanmaya başvurmaktadırlar ya da merkezi yönetimden mali yardım talep etmektedirler. Bu çalışmada, bütün yerel yönetimler açısından epey önemli bir gelir kaynağı olan bağışların, belediyeler açısından ele alınması ve incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, kamu maliyesi literatüründe "yönetimler arası bağışlar" (intergovernmental grants) olarak adlandırılan bu olguya ilişkin olarak, konuyla ilgili yazarların tanımlamalarına yer verilmiş; bağışların veriliş gerekçeleri ve türleri, federal ve merkeziyetçi yapıdaki devletlere ilişkin örneklerin ışığında incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca, yönetimler arası bağışların yerel yönetimlerin harcama kararları üzerindeki etkilerine ilişkin kuramsal ekonomik analizlere de yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci ve son bölümünde ise, ilk önce Türkiye'de merkezi yönetim ile belediyeler arasındaki mali ilişkilere değinilmiş, daha sonra ise bu ilişkilerin ışığında, merkezi yönetimin belediyelere yaptığı bağışlar nitelik ve nicelik yönünden incelenmiştir. Bu yapılırken, ilk bölümde ortaya konulan temel varsayımlar çerçevesinde bir inceleme ve değerlendirme hedeflenmiştir.