Müzelerde sergilenen eserlerin ziyaretçilerde yarattığı duygusal aktarımlar üzerine bir araştırma

Abstract

Çağdaş müzecilik anlayışıyla birlikte günümüzde müze ve ziyaretçi ilişkileri önem kazanmış ve müzeler ziyaretçi odaklı bir yaklaşıma sahip olmaya başlamışlardır. Bu kapsamda ziyaretçilerin müzelerde yaşadıkları deneyimlere dikkat çekilmektedir. Araştırmalarda ziyaretçi deneyimlerinin birçok boyutu araştırılmasına karşın duygusal deneyimlerinin kapsamlı bir şekilde açıklanmadığı görülmektedir. Bu tez çalışmasında Eskişehir’deki müzelerde sergilenen eserlerin ziyaretçilerinde ne şekilde duygusal aktarımlar oluşturduğu belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, temalı müzelerin ziyaretçilerinde ne tür duygular oluşturduğunu ortaya koymak ve kentte bulunan müzelerin genel bir değerlendirmesini yapmak bu çalışmanın ana amaçları içerisinde yer almaktadır. Bu kapsamda öncelikle il merkezinde bulunan müzelerin web siteleri taranarak müzelerle ilgili bilgiler elde edilmiştir. Sonrasında koleksiyonunda duygu aktarımı sağlayabilecek eserler bulunan ve belirli bir teması olan 9 müze seçilmiştir. Nitel yaklaşımın benimsendiği çalışmada veri toplama aracı olarak görüşme yönteminden yararlanılmıştır. Aralık 2017 Nisan 2018 tarihleri arasında seçili müzeleri ziyaret eden kişiler arasından toplam 127 katılımcı ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sorularının hazırlanmasında ve buna bağlı olarak katılımcıların duygusal durumlarının değerlendirilmesinde L.N. Tolstoy’un Duygusal Aktarım Kuramından yararlanılmıştır. Görüşme kayıtlarının deşifresi ile oluşturulan metinler içerik analizine tabi tutulmuş ve elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. Kuramdan yararlanarak oluşturulan, taklitçilik karşıtlığı, romantizm, dışavurumculuk, aktarımın şiddeti ve duyguların niteliği ana temaları çerçevesinde yapılan değerlendirmelerde taklitçilik karşıtlığı ve dini duygular temaları haricinde müzelerin genel olarak ziyaretçilerine duygusal aktarım sağlayabildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları müze temalarının ve eserlerin duygu yönünün ziyaretçilerinde oluşturduğu etkiyi göstermesi açısından önemlidir.