E-öğrenmede bütünsel etik yaklaşımı : ortak değerler ve normlar

Abstract

Bu araştırma e-öğrenmedeki etik unsurların e-öğrenmenin farklı boyutlarını nasıl etkilediğini, “e-öğrenmede etik” hakkında genel kabul gören, ortak sayılabilecek değer ve ilkelerin olup olmadığını belirlemeyi ve bunları ortaya koyan bütünsel bir bakış açısı geliştirilmesini amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, e-öğrenmenin tüm bileşenlerini etik açısından değerlendirebilmek için sistem yaklaşımı altındaki tüm başlıklar bir kontrol listesi olarak kullanılmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada yorumlayıcı fenomenoloji yaklaşımı benimsenmiş ve farklı ülkelerden en az 20 yıl deneyime sahip 13 alan uzmanıyla yarı-yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Görüşme soruları araştırmanın kuramsal çerçevesini oluşturan sosyal yapılandırmacılık ve deontolojik etik kuramları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Araştırma sorularına tam olarak cevap bulabilmek için literatürde tematik bir analiz de yapılmıştır. Elde edilen veriler MAXQDA nitel veri analizi yazılımı kullanılarak incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda e-öğrenmede etik hakkında öğrenme, teknoloji, etkileşim ve yönetim olmak üzere dört alt temadan oluşan detaylı bir e-öğrenme etiği çerçevesi ortaya çıkmıştır. Ayrıca çalışmada, günümüzde e-öğrenme ortamlarında karşılaşılan ortak problemler ve e-öğrenmede etik açısından ortak değerler olduğu ortaya konmuş ve bu bağlamda ortak normlardan oluşan bir etik kontrol listesi sunulmuştur.