Boş zaman literatürünün Dünya'daki gelişimi : Leisure Science dergisinde yayımlanan makaleler üzerine inceleme/ Taki Can Metin.

Abstract

Bu çalışma boş zaman literatürü üzerinden alanın bilimsel temelleri ve diğer alanlar ile etkileşiminin ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda Leisure Science dergisinde 1997-2012 yıllarında yayımlanan 349 makalenin künye ve kaynakça bilgileri kullanılmıştır. Boş zaman literatürüne ilişkin verilerin derlenmesi ve analizi için bibliyometrik çalışmalarda yaygın olarak kullanılan atıf analizi ve sosyal ağ analizine başvurulmuştur. Elde edilen bulgulara göre boş zamanın bilimsel temellerini besleyen alanlar, kurumlar, yazarlar, konular ve yayımlara ilişkin bibliyometrik veriler ortaya çıkarılmıştır. Bu bağlamda boş zamanın teorik temelde bir çok alan ile etkileşim içinde görünmesine karşın, bu etkileşimin yeterli yoğunlukta olmadığı ve turizm ve spor alanlarının boş zaman literatürünün oluşumunda önemli katkılar sağladığı görülmüştür. Ayrıca Leisure Science dergisinin boş zaman alanında küresel bir öneme sahip olmasına karşın, makalelerin hazırlandığı kurumlar bakımından Kuzey Amerika kıtası ile sınırlı kalındığı ve farklı bölgelerdeki kurumlarda hazırlanan yayımların oldukça az sayıda bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, Leisure Science dergisinin Kuzey Amerika kıtasındaki kurumlara ilişkin yayımlara yer vermesi nedeniyle bölgesel izolasyon probleminin bulunduğu anlaşılmaktadır. Bunun dışında boş zaman literatürünün genellikle alan içindeki dergilere verilen atıflar ile beslendiği, disiplinlerarası bir alan olmasına karşın, alanın diğer alanlardaki dergilerde yeterince uygulama konusu haline getirilmediği ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca alanın bilimsel temellerinin sosyoloji, psikoloji, işletme bilimleri ve sağlık bilimleri gibi temel alanlar tarafından doğrudan etkilendiği saptanmıştır. Bununla birlikte, temel alanlar dışında yer alan turizm, spor ve çevrebilim gibi çok disiplinli alanların boş zaman literatürüne en çok katkı sağlayan alanlar olduğu tespit edilmiştir. Son olarak boş zaman literatürünün yarı yaşamı bulunmuş, buna bağlı olarak boş zamanın oldukça genç ve geliştirilmeye açık bir alan olduğu görüşü ortaya çıkmıştır.