Türk-İslam sermiklerinin çağdaş seramik sanatına etki ve yansımaları

Abstract

Seramik üretimi; insanlık tarihinin uygarlığa yapmış olduğu en eski ve en kalıcı katkılardan birisidir. Neolitik çağla başlayan, daha sonra yerleşik düzende devam eden bu üretim, günümüzde de herhangi bir kesintiye uğramadan devam etmektedir. Bu bağlamda geçmişimizi daha iyi anlayıp değerlendirebileceğimiz bilgileri bize sağlayan seramiğin önemi ortadadır. Özellikle Yakın Doğuda yapılan kazı ve çalışmalar sonucu bulunan seramik ürünler M.Ö. 7. ve 6. y.y. a kadar uzanmaktadır. Bu çalışmalar arkeologların, kronolojik bir sıra halinde eski uygarlıkları belirlemelerine olanak sağlamaktadır.M.S. 622 yılında, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü ile birlikte İslam Çağı başlamıştır. Bu gelişme sadece Yakın Doğunun politik geçmişinde değil, aynı zamanda Asya, Afrika ve hatta Avrupa'nın kültür ve sanatında da yeni bir dönüm noktası olmuştur. İslamiyet'ten önce Arap Yarımadası, sürekli olarak birbirleri ile savaşan göçebe Arap kabilelerinden oluşmaktaydı. Hz. Muhammed üstlendiği peygamberlik görevi ile bu kabileleri birleştirmeyi ve tarihe yön veren en güçlü kuvveti oluşturmayı başaran kişidir.Terim olarak "İslam" kelimesi; Hz. Muhammed tarafından ilan edilen din, aynı zamanda birbirine karışık ve çok farklı kültürlerin, farklı ülkelerde yaşayan çoğunluğun İslam inancını kabul etmesi olarak tanımlanabilir. Bu ülkeler Asya'dan, Afrika'nın bir bölümüne ve Avrupa'ya kadar yayılmış olmakla birlikte bunlara ek olarak bir çok teolojik ve politik çeşitliliğiyle beraber etnik gruplar ve gelenekleri de dahil edilebilir. Bu medeniyetin önemli özelliklerinden bir çoğunu onların seramik geleneklerini inceleyerek anlayabilmemiz mümkündür.Türk-İslam seramikleri hakkında bilgilerimiz, yeni bilimsel analiz yöntemleri, kazı raporları, yapılan akademik-sanatsal araştırma ve çalışmalarla her geçen gün artmaktadır. Bunun yanında, bir çok Türk-İslam seramik türünün teknik ve geleneksel gelişimini anlamamız açısından hala eksiklikler bulunmaktadır, aynı zamanda Türk-İslam seramikleri hakkında bir bütün halinde hazırlanmış resimsel ve açıklamalı yayınların azlığı da söz konusudur."Türk-İslam Seramiklerinin Çağdaş Seramik Sanatına Etki ve Yansımaları" başlığı adı altında yapılan bu tezle, bu konuda tarihsel ve çağdaş boyutta yaklaşım niteliğinde bir araştırma yapmaya yöneltmiştir. Bu çalışmanın ana amacı, Türk İslam Seramiklerinin tarihsel gelişimini araştırmak, Dünyada Türk-İslam Seramiklerinden etkilenerek eserler üreten seramik sanatçılarını ve çalışmalarını bir arada sunmak ve bu çalışmaların ışığı altında bu verilerden yararlanılarak eserler oluşturmaktır. Aynı zamanda bu çalışmanın daha sonra bu konuda yapılacak çalışmalara destek olması hedeflenmiştir.Bu çalışma da İslamiyet'in ortaya çıkmasıyla birlikte, seramik üretim ve kültürünün tarihsel serüveni ele alınarak, günümüz Çağdaş Seramik Sanatına yaptığı etki ve katkılar değerlendirilmiş, bütün bu verilerin ışığı altında uygulanan seramik çalışmaları düzenlenen bir sergi ile sunulmuştur.