Gelir-tüketim ilişkisinin mikroekonomik analizi : (Türkiye'de kırsal kesim üzerine bir inceleme)

Abstract

Bu çalışmada hesaplanan Engel eğrileri, Engel kanunlarının geçerliliğini bir kez daha kanıtlamış olmaktadır. Gerçekten de, gelir arttıkça hemen tüm gıda harcamalarında bir doyum düzeyine ulaşılmak- ta, dolayısıyla gıda harcamalarının toplam harcamalar içindeki payı- nın düşeceği, açıkça belirlenmektedir. Öte yandan diğer harcama türlerinde ise, sürekli artan esneklikler nedeniyle, birim başına yüksek gelire sahip olan hanelerde, gelirin gittikçe daha büyük bö- lümünün bu gereksinmeler için kullanılacağı anlaşılmaktadır. Hesaplanan gelir-tüketim eğrilerinin, tüketimle ilgili diğer fonksiyonlara göre (örneğin piyasa talep fonksiyonlarına göre), zaman içinde değerini ve anlamını daha az yitirdiği bilinmektedir. Bu eğri- lerin, uzun yılların tüketim deneyimleri ve sosyal normların oluştur- duğu tüketim alışkanlıklarını göstermesi, bunun en başta gelen nede- nidir. Kuşkusuz hızlı sosyal ve ekonomik gelişmeler bu yerleşik kalıpları bir ölçüde etkilerlerse de; yeniden hesaplanacak olan gelir- tüketim fonksiyonlarında, eğrinin fonksiyonel kalıbından çok, paramet- relere ilişkin değerlerin değişmesi beklenebilir. Birinci bölümde incelediğimiz sıfırıncı dereceden holojenlik ve Slutsky koşulları geçerli olduğundan bu kalıpların, fiatlar genel düzeyinin artmasından daha çok, göreli fiatların değişiminden etkile- neceği açıktır. Ancak hızlı enflasyonun, fiatlar genel düzeyinin yanında, göreli fiatların dengesini de bir ölçüde bozacağı gözden uzak tutulmamalıdır. Birim tüketici indisleri ve ölçek ekonomisi katsayılarının etkisini dikkate alarak Engel eğrilerinin hesaplanlasını öngören modelin, uygulanması sonucu elde edilen Engel fonksiyonlarının daha anlamlı olduğu; gıda maddeleri için düzeylerinin saptanması ile açıkça ortaya çıkmaktadır. Bunun yanında iterasyonun aşamasında (Wog= Wig=0,2 ve Qi=Q0= -0,1 iken) tüm kırsal kesim için hesaplanan Engel fonksiyonları, doğrusal kalıba uymuş, büyük standart hatalar taşıyan tahminler elde edilmiştir. Daha sonraki aşamalarda ise, hesaplanan Wog, Wig, Q0 ve Qi değerlerinin kullanılmasıyla, tahmin- lerin standart hatalarının, büyük ölçüde düştüğü gözlenmiştir. Yukarda belirttiğimiz kuramsal kanıtın yanında, bu istatistiksel kanıt da göstermektedir ki, ''eşit hanehalkı nüfusuna sahip veriler- le yapılan tahminlerin daha anlamlı olacağı'' şeklindeki görüp ...