Turizmde yabancı sermaye yatırımları

Abstract

XX. yy. 'da uluslararası bir nitelik kazanan ve gelişmekte olan ülkeler için önemli bir ekonomik girdi haline gelen turizm olayı, Türkiye'de Kalkınma Planları ile birlikte ele alınmaya başlamıştır. Bu araştırma, turizm sektörünü, sektörde faaliyet gösteren yabancı yabancı yatırımcı ve işletmeciler açısından ele almakta ve yabancı sermayeli yatırımların turizm sektörüne ve ülke ekonomisine katkılarını incelemektedir. Araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, genel kavramlar ve yabancı sermayeyi turizme yönelten ana etkenler üzerinde durulmaktadır. İkinci bölümde, yabancı sermayeli turizm yatırımlarına uygulanacak yasalar ve teşvikler ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde, yabancı sermayeli turizm yatırımları kalkınma planları içinde incelenmektedir. Dördüncü bölümde, turizmin ve yabancı sermayenin ulusal ekonomiye, ödemeler dengesine ve istihdama olan etkileri araştırılmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, planlı dönemde başlayan yabancı sermayeli turizm yatırımları, ekonomik ve siyasi istikrarsızlık, bürokrasi gibi nedenlerle 1980'ne kadar çok az miktarda olmuştur. 24 Ocak 1980'de yayınlanan Yabancı Sermaye Çerçeve Kararnamesi ile yabancı sermayeli turizm yatırımlarında artış olmuştur. Turizm ve seyahat sektöründe faaliyet gösteren yabancı yatırımcı ve işletmecilerin başlıca dalları; otelcilik, taşımacılık ve özellikle hava yolu taşımacılığı ve seyahat organizatörlüğüdür. Her dalda yabancı sermayeli işletmelerin, gelişmekte olan Türk turizm sektörüne ve ülke ekonomisine olumlu ve olumsuz etkileri görülmektedir. Devlet, doğabilecek olumsuzlukları azaltabilmek için yabancı sermayeli şirketlerin avantajlarını iyi değerlendirip meydana gelebilecek sakıncaları önceden tahmin etmek ve önlemler almak zorundadır. Bu önlemler, sadece ekonomik alanlarda değil sosyal alanlarda da alınmalıdır. Böylece, yabancı sermayeli turizm işletmeleri, gelişmekte olan Türkiye'nin sosyo-ekonomik gelişmesine fayda sağlayabilirler.