Pozitif bilimin normatif metodolojisi : iktisadın ve iktisat metodolojisinin yöntem sorunlarına bir çerçeve önerisi

Abstract

Bu çalışma, ''çağdaş'' bilim ve bilimsel yöntem tartışmaları bağlamında, ayrı birer bilim dalı olan iktisat ve iktisat metodoloji- sinin yöntem sorunlarına bir çerçeve sunma denemesidir.Öncelikle be- belirtmek gerekir ki, iktisatta yöntem tartışmalarının, yirminci yüz- yılın ikinci yarısından, özelliklede yetmişli yıllardan itibaren, gi- derek katlanan bir ilgiyla artması, sadece iktisat biliminin içsel di- namikleri ile açıklanamaz. Bunda başta bilim olmak üzere tüm modern kurumların bir sorgulanma sürecine girmiş olmasınında payı olduğu, bu yüzden yöntem tartışmalarının bilim tartışmaları, bilim tartışmaları- nın da uygarlık tartışmalarıyla birlikte ele alınmalarının gerekliliği artık tartışma götürmeyecek kadar açık hale gelmiştir. İktisat metodolojisindeki farklı yaklaşımların yarattığı fiili çoğulculuk, kural koyucu iktisat metodolojisi ve betimsel iktisat me- todolojisi olarak iki grupta kategorize edilebilir. Kural koyucu (nor- matif) iktisat metodolojisi kategorisinde yeralan yaklaşımlar, bilim- sel etkinliğini zaman içinde değişmeyen bir rasyonalitesinin olduğu varsayımından hareketle, bilimsel bilgi ile bilimsel olmayan bilginin belirli kurallar dahilinde birbirinden ayrılabileceği savunarak bu ölçütleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Betimsel iktisat metodolojisi kategorisindeki yaklaşımlar ise, odak noktası olarak, mevcut bilimsel etkinliğin veri kabul edilmesi durumunda onun nasıl betimlenebileceği- ni konu edinmektedirler. Bu tasnif çerçevesinde iktisat metodolojisi literatürü gözden geçirildiğinde, açıkça pozitif bir bilim olan iktisadın büyük bir ço- ğunlukla kural koyucu kategorisine giren (normatif ) metodolojik yak- laşımlardan biri ile temellendirilmeye çalışıldığı görülecektir. Bi- limsel etkinlikte ''olması gereken''in değil de ''olan ''ın incelenme- sine büyük önem verilmesi, egemen değer yargılarının sorgulanmasına ve alternatiflerin dışlanmasına imkan hazırlarken, normatif metodoloji de bu çabanın meşrulaştırılmasında önemli bir işlev üstlenmektedir.