Türkiye'de bütçe açıklarının makro ekonomik dengeler üzerindeki etkileri

Abstract

Günümüzde birçok ekonomide kamu kesiminin finansman açığı verdiği gözlemlenmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde bu açıkların GSMH içindeki payları önemli derecede yüksektir. Bu yüzden bütçe açıkları, çeşitli ülkelerdeki ekonomik istikrarsızlık sorununun kaynağı ya da en önemli sebeplerinden bir olarak değerlendirilmektedir. Bu yanıyla bütçe açıklarının ekonomik etkilerinin bilinmesi önemlidir. Gerek iktisat politikalarını oluşturmak için, gerekse iktisat teorisindeki tartışmalara ışık tutmak için, bütçe açıklarının etkileri birçok kantitatif çalışmaya konu olmuştur. Bu çalışmanın birinci bölümünde iktisat teorisinde bütçe açıkları hakkındaki tartışmalar incelenmiştir. İktisat teorisinde bütçe açıkları sorunu iktisadi ekoller açısından ele alınmıştır. Bu amaçla Keynesyen, Neoklasik ve Yeniklasik iktisadın kamu açıkları hakkında ortaya koydukları kuramsal modeller tartışılmıştır. Kamu açıklarının sebepleri ve etkileri ülkelerin ekonomik yapılarıyla da ilgili olduğu için, ikinci bölümde Türkiye'de kamu kesiminin gelir ve harcama yapıları incelenmiştir. Son bölümde Türkiye'de kamu açıklarının etkileri ekonometrik model ve teknikler yardımıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmada Türkiye'de bütçe açıklarının enflasyon, faiz oranı, ödemeler dengesi gibi belli başlı ekonomik göstergelerle ilişkili olduğu görülmüştür.