Merkez bankası para politikası tepki fonksiyonu : Türkiye uygulaması (1990-2003)

Abstract

Bir para politikası kuralı, para politikasını yürütenlerin istikrarlı bir enflasyon düzeyini sağlamak gibi nihai amaçlarına ulaşmak için para politikası araçlarını ne şekilde ayarlamaları gerektiği konusunda yol gösterici niteliktedir. Bu bağlamda, bir politika kuralı merkez bankasının tepki fonksiyonu oluşturması şeklinde görülebilir. Optimal bir politika kuralı karmaşık modellere dayalı olabilmektedir. Fakat karmaşık modeller, duruma göre politikaların neden olduğu problemleri çözemeyecektir. Çünkü karmaşık kurallar için ihtiyaç duyulan tüm bilgi halk tarafından takip edilemeyecektir. Taylor kuralı gibi basit kurallar ise daha kolay anlaşılabilmekte ve uygulanabilmektedir. Fakat, halk tarafından yoğun olarak gözlenen Taylor kuralı içinde döviz kuru yer almamaktadır. Bu çalışmada, Taylor kuralı döviz kurunu da içerecek şekilde genişletilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Genişletilmiş Taylor kuralı çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası para politikası tepki fonksiyonu, geliştirilen VAR modeli aracılığıyla 1990:1-2003:4 dönemi için incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, merkez bankası para politikası tepki fonksiyonu, para politikasının performansını ölçmek ve para politikası ve makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için tahmin edilmiştir. Tahmin sonuçlarına göre, üretim açığı, enflasyon açığı, döviz kuru veya gecikmeli gecelik faiz oranına gelen bir şoka gecelik faiz oranının tepkisi negatif ve anlamsızdır. Elde edilen bu sonuçlara göre, bir para politikası aracı olarak kısa dönemli faiz oranının, kronik enflasyon yaşanan Türkiye'de fiyat istikrarının sağlanmasında ve istikrarlı bir üretim düzeyinin oluşturulmasında tek başına yeterince etkili olması beklenmemektedir. Bu yüzden, para politikası amaçlarına ulaşmak ve kısa dönemli faiz oranlarının politika aracı olarak kullanılabilmesi için, kamu kesimi borç düzeyi ve borçlarıma gereksinimi azaltılmalı, finansal sistem geliştirilmeli ve enflasyon ılımlı düzeylere getirilmelidir.