İnsani kalkınma süreci ve Türkiye'nin insani kalkınma düzeyinin seçilmiş ülkelerle karşılaştırılması

Abstract

Kalkınma, sadece ekonomik çıktının ve kişi başı gelirin arttırılması değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyo-kültürel yapının geliştirilmesi anlamına da gelmektedir. Kalkınma, gelirin yanı sıra insanların tercihlerini, yaşam standartlarını, sağlıklı yaşamalarını, eğitim süreçlerini ve demokratik hak ve özgürlüklerini de kapsayan bir kavramdır. Bu nedenle kalkınma kavramı son dönemde sadece üretim ve gelir boyutuna değil, sosyo-kültürel boyuta da vurgu yapmaktadır. Kalkınma sürecinin temelinde teknoloji ve bilgi yatmaktadır. Bilgi toplumuna geçişi sağlayan ve teknolojiyi hem üretmekte hem de kullanmakta başarılı olabilen ekonomiler hızlı bir kalkınma süreci yaşayabilmektedirler. Bilgi ve teknolojiyi üreten ve kullanan insan, haliyle kalkınmanın en önemli yapıtaşıdır. Sürdürülebilir ve dengeli bir iktisadi kalkınmanın sağlanabilmesi için insana ve onun her alandaki tercihlerine önem verilmesi gerekmektedir. Çalışmada, çeşitli sosyo-ekonomik göstergeler ve özellikle Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hazırlanan insani Kalkınma Raporları çerçevesinde insani kalkınma süreci açıklanmaya çalışılmıştır.