Döviz kuru aktarma kanalı ve para politikası : Türkiye, 1990-2006

Abstract

Döviz kurlarının fiyatlara aktarım etkisini inceleyen ilk çalışmalardan bu yana, araştırmaların ilginin odağı zaman içinde büyük değişim göstermiştir. Son yıllarda döviz kurları aktarma etkisi, yeni açık ekonomi makroekonomi çerçevesinde, optimal para politikası ve döviz kuru rejiminin seçimi üzerine incelenmektedir. Döviz kuru aktarımı literatürüne bakıldığında, döviz kuru aktarımı ile ilgili pek çok çalışmanın, gelişmiş ülkeler için ve döviz kurlarının dışsal ayarlamalar üzerine rolünün incelenmesi üzerine yapıldığı görülmektedir. 1990ların ortaları ve sonlarında finansal krizlerle karşılaşılmasıyla esnek döviz kurlarını benimseyen gelişmekte olan pek çok ülke için, bu konu ile ilgili çalışmalar son yıllarda oldukça artış göstermiştir. Bu çalışmalar, döviz kurlarının dışsal ayarlamalar üzerine rolünün incelenmesi yanında: esas olarak, gelişmiş ülkelerdekinin aksine, döviz kurlarının yerli enflasyona aktarımı üzerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışmada, döviz kuru aktarma mekanizmasının Türkiye için tahmini gerçekleştirilmiş, bir diğer İfade ile Türkiye ekonomisinde döviz kuru değişimlerinin yerli enflasyona aktarım etkisi incelenmiştir. Uygulamada "Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM)" aracılığı ile 1990:1-2006:4 dönemi analiz edilmiştir. Tahmin edilen VECM sonuçlarına göre, fiyatlar genel düzeyinin döviz kuru karşısındaki tepkisi, bu tür çalışmalarda Türkiye için elde edilen sonuçlarla benzeşmekte ve oldukça zayıf bir aynı yönlü tepkiye işaret etmektedir. Böylece, kurdan fiyatlara aktarım (pass-through) etkisi küçük kalmakta ve tam olmayan aktarma mekanizması geçerli olmaktadır. Ancak, söz konusu ilişkinin pozitif olması ve ulaştığı maksimum etkinin simülasyon dönemi boyunca (ileriye doğru on çeyrek dönem) devam etmesi dikkat çekmektedir.