Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyüme üzerine etkisi : (Türkiye uygulaması)

Abstract

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları gelişmekte olan ülkelerin ilerleme sürecinde, ekonomik büyümeye finansman olanağı sağlaması, ödemeler dengesini iyileştirmesi, teknolojik yenilikleri ve bilgi birikimini ülkeye taşıması ile olumlu etkiler yaratmaktadır. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını kendi ülkelerine çekmek için çalışmaktadır. Türkiye de özellikle 1990 yılı sonrası, sermaye hareketlerini gittikçe artan seviyede serbest hale getirerek, doğrudan yabancı yatırımların olumlu etkilerini ülke içine çekerek, doğrudan yabancı sermayenin ülke içine girmesi sonucunda meydana gelebilecek olumlu etkilerden daha fazla faydalanma yoluna gitmiştir. Bu çalışmanın amacı, finansal serbestleşme sonrasında Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye ekonomisinin büyümesine olan etkilerini incelemektir. Üçbölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde yabancısermaye kavramıteorik açıdan elealınmıştır. Ayrıca, doğrudan yabancı sermaye yatırımı teorileri ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının kararlarını etkileyen unsurlar üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının kaynak ülke ve ev sahibi ülke üzerindeki etkileri ortaya konulmuş ve doğrudan yabancısermaye yatırımlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Üçüncü bölümde, Türkiye’de yabancı sermaye yatırımlarının gelişimi ve özellikleri üzerinde durulduktan sonra ekonometrik bir analiz yapılmıştır. 1998–2012 dönemi için Türkiye ekonomisi verileri kullanılarak bir VAR modeli ile analiz yapılmıştır. Bu analiz sonucunda, belirtilen dönemde Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.