Patent başvurularının yüksek teknolojili ürün ihracatına etkisi : Türkiye örneği

Abstract

Küreselleşen dünyada, yüksek teknolojili ürün ihracatı büyük önem arz eden konulardan biridir. AR-GE ve inovasyon faaliyetleri de ülkelerin özellikle yüksek teknolojili ürün ihracatında üzerinde durulması gereken faktörlerdir. Beşeri sermaye olgusunun ekonomik büyüme ve kalkınma sürecindeki rolü hiç kuşkusuz ki oldukça fazladır. Bu çalışmada amaç, Türkiye'de beşeri sermayenin 1980-2015 yılları arasında yüksek teknolojili ürün ihracatına olan etkisini ortaya koymaktır. Beşeri sermayeyi temsilen inovasyon kavramı kullanılmıştır. Patent başvurularının sayısı da çalışmada inovasyon değişkeni olarak alınmıştır. Patent başvurularının yüksek teknolojili ürün ihracatına olan etkisini ortaya koymak için ekonometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Verilerin durağanlık durumları genişletilmiş Dickey Fuller Testi (ADF) ve Phillips Perron (PP) Testiyle incelenmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için maksimum öz değer ve iz testlerinden yararlanılarak Johansen Eşbütünleşme Testi yapılmıştır. Mevcut değişkenler arasındaki nedensellik yönünün belirlenmesi amacıyla da vektör hata düzeltme modeline dayalı (VECM) Granger Nedensellik testi uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişkiyi analiz etmek için de etki- tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan incelemede, patent başvurularının yüksek teknolojili ürün ihracatı üzerinde uzun dönemde olumlu yönde etkili olduğu ve değişkenler arasında nedensellik ilişkisinin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.