Yatırımların nakit akışlarına duyarlılığının incelenmesi: Borsa İstanbul firmalarında bir uygulama

Abstract

Dışsal finansmanın daha pahalı olması firmaların kendi kaynakları ile yarattıkları nakit akışlarına daha çok bağlı kalmalarına ve olması gerekenden daha düşük yatırım yapmalarına neden olur. İçsel ve dışsal finansmanın maliyetindeki bu farkı belirlemede faydalı bir yaklaşım, yatırımların nakit akışı duyarlılığını gözlemlemektir. Belirgin yatırım-nakit akışı duyarlılığı gösteren firmalar finansal kısıtlı olarak kabul edilmektedir. Bu yaklaşım izlenerek, Borsa İstanbul'a kote olan finans dışı firmaların yatırım-nakit akışı duyarlılıkları 2002–2014 dönemi için incelenmiştir. Yatırım-nakit akışı duyarlılıklarında kesitler arası farklılıkları gözleyebilmek için firmaların verileri, finansal kısıtlılık düzeyine etki ettiği varsayılan alt dönemler ve firma özellikleri bazında gruplandırılmıştır. Panel veri analizinin sonuçlarına göre küçük, genç firmalar, bir şirketler grubu ile ilişkisi olmayan firmalar ve halka açık işlem gören hisse senetlerinin oranı göreceli düşük olan firmalar yatırım–nakit akışı duyarlılığı sergilemektedir. Düşük temettü dağıtımı yapan firmalar en belirgin yatırım–nakit akışı duyarlılığına sahiptir. Herhangi bir sınıflandırma yapılmadan, 2002–2014 dönemi için firmalar ortalama bir düzeyde yatırım–nakit akışı duyarlılığı göstermektedir. Kriz döneminde yatırımlar, diğer tüm alt dönemlere göre, nakit akışına en duyarlıdır. Diğer taraftan, makro-ekonomik büyüme dönemlerinde yatırım–nakit akışı duyarlılığı belirgin değildir. Bu bulgular, yatırım-nakit akışı duyarlılığının finansal kısıtlılıkla ilişkili olduğunu savunan görüş ile aynı doğrultudadır.