Vergi yönetiminin cebri icra yoluyla tahsil işlevinin etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, vergi yönetiminin cebri icra yoluyla tahsil işlevinin etkinliğinin değerlendirilmesidir. Vergi yönetiminin cebren tahsil aşamasındaki etkinliğinin göstergesi; yıl içerisinde tahsil edilemeyerek ertesi yıla devreden vergi alacağının tamamının, mükellefin kendi rızası ile ödememesi durumunda vergi yönetimi tarafından cebren tahsil edilmesidir. Devletin yapmış olduğu kamu hizmetlerinin karşılığı olan vergilerin yapısında cebir unsuru her zaman vardır. Vergiler zorunlu olarak toplanır. Vergilerin toplanması görevi de vergi yönetimine aittir. Vergi yönetiminin bu görevi yerine getirebilmesi için, kendisine belirli yetkilerin verilmesi gerekmektedir. Türk vergi sistemi içerisinde vergilerin cebren tahsiline ilişkin hükümler 6183 sayılı kanunla düzenlenmiştir. Bu kanun vergi yönetimine oldukça büyük yetkiler vermektedir. Vergi yönetimi yargısal yollara başvurmadan vergi alacağını cebren tahsil edebilme yetkisine sahiptir. Bu da kamu hizmetlerinin karşılığı olan vergilerin, herhangi bir riske sokulmadan, düzenli ve zamanında sağlanmasının zorunlu olmasından dolayı vergi yönetimine tanınan bir ayrıcalıktır. Vergi yönetimi 6183 sayılı kanunla kendisine tanınan bu ayrıcalığı etkin kullanmalıdır. Tahsil edilemeyen vergi bakayalarının zamanında tespit edilmesi, ödeme emirlerinin zamanında düzenlenmesi ve zamanında tebliğ edilmesi, durumun gerektirmesi halinde haciz işleminin uygulanabilmesi ve sonuçlandırılması gibi işlemler, vergi yönetiminin cebren tahsil aşamasındaki etkinliğin değerlendirilmesinde başlıca etkinlik ölçütlerini oluşturmaktadır. Çalışmamızda vergi yönetiminin cebren tahsildeki etkinliği, öncelikle 6183 sayılı A.A.T.U.H.K. ve bu kanunu uygulayan vergi yönetimi açısından, Orta Karadeniz bölgesindeki illerin vergi yönetimlerinden alınan istatistiki veriler ışığında incelenmekte ve bazı yabancı ülke vergi yönetimlerinin yapıları irdelenerek ayrıca IMF kriterleri de göz önüne alınarak örgütsel etkinlik kuralları içerisinde değerlendirilmeye çalışılmaktadır.