Bilişim alanındaki gelişmeler karşısında vergi mahremiyeti

Abstract

Günümüzdeki ekonomik ve siyasi yapıya entegre devletler, kanunlara dayanarak ülke sınırları içindeki gelir, servet ve harcamalar üzerinden vergilendirme yapmaktadır. Bu süreçte, vergi borcuyla yükümlü kılınanlar, mükellef olmaları sebebiyle vergi mahremiyetinden faydalanırlar. Vergi mahremiyeti, vergi ile ilgili bir iş veya işlemde bulunan ilgili kurum personelinin, iş veya işleme konu verginin mükellefine ilişkin kişisel ve ticari nitelikteki sırlarını ömür boyu ifşa etmemesi ve kendisinin ya da üçüncü kişilerin menfaatine kullanmamasıdır. İster kağıt ortamında isterse elektronik ortamda olsun, vergi mahremiyeti kapsamındaki verilerin korunması önemli bir husustur. Çağımızdaki teknolojik gelişmelerin bir sonucu olan bilişim alanı karşısında devletler, elektronik altyapıya geçerek iş ve işlemlerini gerçekleştirmektedir. Bu amaçla, Türkiye’de vergilendirmeye ilişkin elektronik altyapı için Vergi Daireleri Otomasyon Projesi yürütülmektedir. Bu proje kapsamında, hangi sistemlerin uygulamaya konduğu ve vergi mahremiyetinin nasıl korunduğunu incelemek çalışmamızın amaçlarından biridir. Vergi idaresinin iç işlemlerine ve yazışmalarına yönelik uygulamalara ve mükellef ya da muhasebe işlerini yürüten meslek mensuplarına yönelik geliştirilen ve bazılarına zorunlu kılınan uygulamalara çalışmamızda yer verilmiştir. Bu durumda vergi mahremiyetinin nasıl korunduğu da çalışmamızın bir diğer amacıdır. Vergi mahremiyetinin idare tarafından korunması, EİK kapsamında nitelikli elektronik sertifikanın temini, güvenli e-imza ve mali mühür kullanımıyla gerçekleştirilmektedir. Yargısal koruma ise, kural olarak, vergi mahremiyetinin ihlali suçuna ilişkin Vergi Usul Kanunu’nun 362. maddesinden ve 6183 sayılı Kanun’un 107. maddesinden Türk Ceza Kanunu’nun 239. Maddesine yapılan yollamalarla sağlanmaktadır. Çalışmamızda son olarak, bilişim alanında gerçekleşen vergi mahremiyetinin ihlali hem bu hükümlere göre hem de bunların uygulanamadığı haller bakımından, cezai yaptırımlarıyla birlikte ele alınmıştır.