Seraskerlik'ten harbiye nezareti'ne : Türkiye'de Genel Kurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı'nın temeli

Abstract

1826'da Yeniçeri Ocağı'nın ortadan kalkmasıyla Avrupa tarzında yeni bir ordu kuruldu. Bu ordu bugünkü Türk Silahlı Kuwetleri'nin temelidir. Yeniçeri Ağalığı'nın da kaldırılmasıyla yeni ordunun başına "Asakir-i Mansure Seraskeri" unvanıyla Ağa Hüseyin Paşa atandı. Seraskerlik Makamı, Yeniçeri Ağası'nın yaptığı görevleri de yerine getirmekteydi. Zamanla bu makam bugünkü Milli Savunma Balkanlığı ve Genel Kurmay Başkanlığı'nın görevlerini yerine getiren bir kurum halini aldı. Seraskerlik'ten önce bu işler sadrazama bağlı olarak yürütülmekteydi. 1838 yılında savaşan tüm birlikler, fabrikalar, okullar ve depolar Serasker'in denetiminde toplandı. Serasker gerçek anlamda başkomutan oldu. Rütbesi şeyhülislam ve sadrazama eşit tutuldu. 1846'da Serasker maiyetinde mektubu kalemi, yoklama, jurnal, nizamiye, muhasebe, ruznamçe, vezne kalemi vardı. 19. yüzyılın ikinci yarısında Serasker Dairesi; Erkan-ı Harbiye-i Umumiye, Piyade, Süvari, İstihkam ve İnşaat, Muhakemat, Sıhhiye, Jandarma, Levazım dairelerinden oluşmaktaydı. 1908'de Harbiye Nezareti'ne dönüştürüldüğünde Bab-ı Seraskeri on daireden oluşmaktaydı.