Tanzimat dönemi Osmanlı ordusu (1839-1876)

Abstract

Tarihte ordusu olmayan hiçbir devlet yoktur. Ordular, devletlerin hem kuruluşları esnasında hem de kurulan devletin varlığını devam ettirebilmesi sürecinde en etkili unsurlardır. Güçlü bir ordu güvenliğin teminatıdır. Ordusu zayıf olan devletlerinyaşama şansı yoktur. Dünya tarihi bunun örnekleriyle doludur. Türkler, tarihlerinin her döneminde orduya önem vermiş ve askeri yapılarını daima geliştirmeye gayret etmiş bir millettir. Bu durum Osmanlı Devleti döneminde de gelişerek devam etmiştir.Beylikten devlete geçiş yıllarında, askeri kuvvetleri atlı aşiret birliklerinden ibaret olan Osmanlı Devleti'nde ordu denilince akla kara ve deniz orduları gelmektedir. Çalışmamızda "Tanzimat Dönemi Osmanlı Kara Ordusu" incelenmiştir. Ana konuya değinmeden önce; Osmanlı ordusunun genel durumu, ülkenin yönetiminde ve dolayısıyla orduda görülen zafiyetler, bu zafiyetlerin giderilmesi çabaları, yenilgiler ve çözüm arayışları ile III. Selim dönemine kadar orduda yapılan ıslahatlar değerlendirilmiştir. Orduda meydana gelen bozulmayı gören ve askeri yapıda "Nizam-ı Cedid" adını verdiği modern bir ordu kurmaya çalışan III. Selim olmuştur. III. Selim ve Yeniçeri Ocağını kaldırarak Asakir-i Mansure-i Muhammediye isimli orduyu kuran II. Mahmut Türk yenileşme tarihinin en önemli iki padişahıdır. Her iki padişahın döneminde gerçekleştirılmiş olan reformlar sayesinde, modern ordunun temelleri oluşturulmuş, eğitimli subay yetiştirilmesi yolunda önemli adımlar atılmıştır. Harp Okulu'nun açılmasından ve Tanzimat'ın ilanından sonra orduya verilen önem artmış, Sultan Abdülmecid döneminde ordu yeniden düzenlemiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde "Osmanlı Klasik Döneminde Ordu", ikinci bölümünde "Tanzimat Döneminde Ordu" ve "Tanzimat Dönemi Türk Ordusunun Teşkilat Yapısı" incelenmiştir. İncelememiz esnasında yayınlanmış eserlerden, Osmanlıca eserlerden ve arşiv belgelerinden yararlanmaya çalışılmıştır.