Türk siyasal yaşamında Falih Rıfkı Atay (1894-1971)

Abstract

1894 yılında İstanbul'da doğan Falih Rıfkı, II. Meşrutiyetin özgürlükçü ortamında büyümüştür. 1913-1918 yılları arasında Osmanlı bürokrasisinde çeşitli görevler yapan Falih Rıfkı, aynı yıllar içinde Tanin gazetesinde İttihat ve Terakki'nin politikalarını savunan yazılar yazmıştır.Kurtuluş savaşı yıllarında, divanı harbe çıkmayı göze alarak gazete ve dergilerde yazdığı yazılarla Mustafa Kemal'i desteklemiş, Anadolu İhtilali'nin Türk Milleti için sadece maddi kurtuluş değil, aynı zamanda manevi kurtuluş da olduğunu savunmuştur.Yeni Türkiye Devleti 'nin kuruluş sürecine milletvekili ve gazeteci olarak katılan Falih Rıfkı, Atatürk'ün baş yazarı olarak aydın kimliği ile gazetelerde yazdığı yazılarla yeni devletin iç ve dış politikasını ortaya koymuş, Kemalizm'in sistemleştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır.Çok partili dönemde, özellikle Demokrat Parti'nin iktidar yıllarında, Türkiye'de demokrasinin yerleşme şartlarını ortaya koymaya çalışmıştır. Kurucusu olduğu Dünya gazetesinde yazdığı yazılarda, Atatürk ve İnönü dönemlerine yöneltilen suçlamalara cevap vermiş, Demokrat Parti'nin antidemokratik uygulamalarına karşı çıkmıştır. Demokrasinin Türkiye'de ancak kalkındırıcı ve ilerletici bir rejim olarak yaşayabileceğini savunmuştur.Falih Rıfkı, 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesini, Türkiye'de Kemalizm'den başka bir rejimin yaşayamayacağının kanıtı olarak görmüştür. Hayatının son on yılında "Atatürk uzmanı" sıfatıyla Dünya gazetesinde anılarını kaleme almış, Kemalizm'i açıklayan eserler vermiştir. Ölüm tarihi olan 20 Mart 1971 yılına kadar da Kemalizm onun tek davası olmuştur.